Gebiedsgerichte initiatieven voor lokaal en regionaal voedsel : herstel van verbindingen

Auteurs: Jan Hassink, Dieuwke Klaver, Marcel Pleijte

Maart 2025

Steeds meer burgers, boeren, beleidsmedewerkers, maatschappelijke organisaties en adviseurs werken aan een regionaal voedselsysteem. Ze hebben verschillende motieven. Wat ze gemeen hebben is dat ze een alternatief bieden voor het dominante mondiale voedselsysteem. In dit rapport beschrijven we verschillende gebiedsgerichte voedsel gerelateerde transitie initiatieven in verschillende regio’s in Nederland. Ze zijn lokaal en regionaal verankerd en veelal gebaseerd op zelfsturing en bottom-up initiatieven. We beschrijven en vergelijken hun ambities, narratieven, ontwikkelingen, organisatievormen, financiering, de sterke punten en uitdagingen waar ze mee te maken hebben en strategieën om verder te komen. De betekenis van de initiatieven is meervoudig. Ze hebben verschillende ingangen om burgers, boeren, beleidsmakers en anderen te betrekken bij regionaal voedsel. Ze herstellen met voedsel als ingang verbindingen tussen boeren en burgers, landschap, biodiversiteit, gezondheid, gemeenschap en regionale identiteit en economie. Ze bieden inspiratie en laten zien dat je verschil kunt maken, als burger, als boer en als beleidsmedewerker. Deze lokale en regionale voedselnetwerken verdienen meer aandacht en kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan de uitvoering van het geïntegreerde gebiedsgerichte beleid gericht op gezonde natuur, schoon water, schone lucht, gezonde voeding en een sociaal weerbare maatschappij. Door voedsel centraal te zetten en de onderstroom te ondersteunen in ruimtelijke planning, educatie, economie en duurzaamheid, en verbindingen te herstellen, kunnen we toewerken naar een veerkrachtig en rechtvaardig voedselsysteem dat bijdraagt aan de gezondheid en het welzijn van inwoners en de planeet.