Wat zijn Burgerboerderijen?

Vanuit het platform BB4Food is een concept van burgerboerderijen uitgewerkt, waarbij burgers niet alleen een langdurig commitment aangaan met “hun” boeren in het bestellen van producten, maar ook financieel participeren in een maatschappelijk gezond voedselsysteem.

Een burgerboerderij verbindt burgers aan boeren in hun regio. Dat kan zij via donaties, meedenken, meewerken, bestellen en/of financieel participeren. Om als burger lid te worden moet men minimaal een (oogst)jaar producten afnemen (bestellen). In 2018/2019 is dat om te beginnen brood.

Ook kan men financieel participeren met een minimale inleg van € 1.000 als entreegeld voor de coöperatie. In samenspraak met de leden wordt het entreegeld ingezet voor verantwoorde investeringen bij boeren en korte ketens die leiden naar een maatschappelijk gezond voedselsysteem in eigen regio. Via crowdfunding kunnen participerende burgerleden daarnaast ook gerichte investeringen doen die bijdragen aan dat maatschappelijk gezonde voedselsysteem. De burgers krijgen daarbij een rendement op participaties: ecologisch, sociaal en in natura.

Naast burgers  zijn boeren lid van de coöperatie. Zij kunnen investeringen laten financieren door de Cooperatie Burgerboerderijen en daarmee (een deel) van hun oogst of producten afzetten. Burgers zien dan het effect van hun bestellingen en participaties waarmee bijvoorbeeld maisvelden en paardenweiden veranderen in wuivende graanvelden. Ze weten weer waar hun brood vandaan komt en gebakken wordt. Lokale bakkers worden ophaalpunten van het brood. Op termijn kan een mand met streekproducten van de boerenleden bij de burgerleden aan huis afgeleverd worden.

De afspraken tussen burgers en boeren rondom voedsel zijn gebaseerd op de acht principes van nobelprijswinnares Elinor Ostrom: “8 Principles for Managing a Commons”.

Burgerboerderijen zijn complementair aan de heideboeren en herenboeren die ook actief zijn in Nederland. Onderlinge afstemming vindt plaats. In de regio FoodValley/Zuid-Veluwe wordt rondom graan samengewerkt.  Burgerboerderijen zijn belangrijk voor de afzet van het graan en andere producten van de heideboerderijen (vlees, stro en honing et cetera). Een heideboerderij kan als burgerboerderij de verbinding met burgers (burgerleden van de Cooperatie Burgerboerderijen) maken voor een langdurige afzet van graan en Cooperatie Burgerboerderijen vragen te participeren in de transitie van hun bedrijf voor de omschakeling (bijvoorbeeld de financiering van de aanleg van een potstal). De inleg van burgers kan ook gebruikt worden voor het aanvragen van een subsidie en daarbij dienen als cofinanciering. Dan wordt de inleg van burgerkapitaal een hefboom om een gewenste maatschappelijke ontwikkeling van een voedselsysteem mogelijk te maken.